Regelmatig staat de Ondermijningsbus in Friesland. Met interactieve belevingen, informatieve spellen en duidelijke uitleg brengt de bus een belangrijk thema onder de aandacht: ondermijning. Dit fenomeen raakt ons allemaal en bestrijding ervan vraagt om alertheid en actie vanuit de samenleving. Maar hoe herken je eigenlijk een illegale wietkwekerij of drugslab in Grou bij jou de buurt?
Wat is ondermijning?
Andries Boneschansker, voorlichter van de Ondermijningsbus, legt uit: “Ondermijning is het crimineel misbruiken van legale structuren, vaak met verstrekkende gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan drugscriminaliteit, vastgoedfraude of cybercrime. Criminelen gebruiken hun illegale winsten om hun activiteiten te verhullen en uit te breiden. Dit ondermijnt niet alleen de economie, maar ook het vertrouwen in onze samenleving.”
Volgens Boneschansker is de drugsproductie vaak de basis van georganiseerde criminaliteit: “Drugshandel en productie leveren enorm veel geld op, waarmee criminelen verder investeren in bijvoorbeeld vastgoedfraude, zorgfraude of cybercrime. De invloed van deze criminaliteit strekt zich uit tot in de haarvaten van onze maatschappij.”
Hoe herken je ondermijning?
Tijdens een bezoek aan de Ondermijningsbus krijgen voorbijgangers praktische tips om verdachte situaties te herkennen. Zo kun je een hennepkwekerij vaak opmerken aan een sterke, zoete geur of een continu zoemend geluid. Andere signalen zijn beslagen ramen, een sneeuwvrije plek op een besneeuwd dak of een onnatuurlijke warmteafgifte.
Ook drugslabs geven duidelijke signalen af. “Vaak ruik je een vreemde, zoete of chemische geur, zoals anijs,” vertelt Boneschansker. “Je kunt ook meer schoorstenen of ventilatiesystemen op een pand zien dan logisch is.”
Meld Misdaad Anoniem
Boneschansker benadrukt dat mensen nooit zelf moeten ingrijpen bij een vermoeden van ondermijning: “Heb je een niet-pluisgevoel, meld dit dan bij de gemeente of via Meld Misdaad Anoniem op 0800-7000. Elke melding wordt anoniem behandeld en serieus onderzocht.”
Ervaar het zelf in de Ondermijningsbus
De Ondermijningsbus biedt bezoekers een interactieve ervaring. Bezoekers konden geuren van hennep, een xtc-lab of een cocaïnewasserij ruiken en in speciale kijkdozen de situatie van dichtbij bekijken. Daarnaast was er het spel ‘Crime Hunter’, waarbij deelnemers QR-codes moesten scannen, filmpjes bekijken en codes oplossen. “Zo maak je spelenderwijs kennis met de werkwijzen van criminelen en leer je hoe je signalen kunt herkennen,” aldus Boneschansker.
Ook werd er aandacht besteed aan de verschillende vormen van fraude waarmee criminelen illegale winsten witwassen. “Naast drugscriminaliteit maken criminelen ook gebruik van vastgoedfraude, zorgfraude of kunstfraude,” legt Boneschansker uit. “Het doel is altijd hetzelfde: illegaal verkregen geld onzichtbaar maken.” Ook wijst Bonsschansker de jeugd er op zich niet als ‘geldezel’ in te laten huren door je pinpas uit te lenen. Je denkt snel geld te verdienen, maar uiteindelijk loop je tegen de lamp en is de crimineel de lachende derde.
De Ondermijningsbus komt terug
Voor wie de bus heeft gemist, is er goed nieuws. In december komt de Ondermijningsbus terug naar Friesland, onder andere naar Buitenpost. “We willen zoveel mogelijk mensen bewust maken van de signalen en gevolgen van ondermijning,” zegt Boneschansker.
Wil je meer weten over de Ondermijningsbus? Kijk dan op www.ondermijningsbus.nl. Samen kunnen we bijdragen aan een veiligere samenleving door alert te zijn en verdachte situaties te melden.
